24 Haziran sonuçlarına göre Mersinʹ de kim kazandı, kim kaybetti?... Abdullah Ayan yazdı

En sonda söylemem gerekeni en başta söyleyeyim: ˮHerkes gider Mersinʹ e, Mersin gider tersineˮ tekerlemesine örnek gösterilecek benzersiz bir tabloyla karşılaştık. 24 Haziranʹ ın ülke genelinde kazananı kabul edilen MHP, Mersinʹ in tartışmasız kaybedeni oldu. Öyle ki, Milletvekili seçimi baz alındığında partilerin performanslarına, aldıkları oylara bakılırsa Mersinde MHP dışında kaybeden yok… Kaybeden yok derken AK Partiʹ nin CHPʹ yi 2,2 puan geçmiş olmasını da, HDPʹ nin 1 Kasım 2015 seçimlerinde aynı yılın 7 Haziran sonuçlarına göre kaybettiği yaklaşık 3 puanı neredeyse geri aldığını da bilerek söylüyorum. AK Parti, CHP, HDPʹ nin 2014ʹ ten başlayarak son beş yıllık Mersin performanslarını ayrı ayrı ele alarak, bir takım analizler yapmak, hatta seçimlere girip girmeyecekleri, ittifak içinde yer alıp almayacakları bile uzun süre tartışılan, doğru dürüst kampanya yapma olanağı bulamamış İyi Parti ve oy oranlarını da göz önünde bulundurarak analiz yapmak gerekiyor. Ama bunların hiç biri, MHPʹ nin Mersin hüsranını izah etmeye yetmiyor. Neredeyse tüm araştırmacılar ve anket şirketlerinin Türkiye genelinde MHP tahminleri konusunda çuvalladığı gerçeğinin tam aksine, Mersinʹ deki MHPʹ nin aldığı oylar da Türkiye genelindeki tabloya uyumsuz haliyle de dikkat çekmekte. En azından kendi adıma MHPʹ nin Mersinʹ de aldığı oy oranları üzerinden ciddi bazı analizler yapılması gerektiğini düşünüyorum. Mersin, MHP açısından herhangi bir kent te değil. Adana ile birlikte ülke genelinde kazandığı çok önemli iki Büyükşehir Belediyesinden biri Mersin… Ve her Büyükşehir Belediyesine sahip tüm partiler gibi, aslında yerel yönetim olanakları, lojistik destek, personel, tanıtım faaliyetleri gibi bir kısmı görünen, çoğu görünmese de hayli etkili faktörlere, dinamiklere sahip olmasına rağmen, MHP eğer 2014 yerel seçimlerinde ulaştığı %32 oy oranına karşı bugün %12,8ʹe kadar düşmüşse, burada başka etmenlerden söz etmek gerektiğini düşünüyorum. Doğrudur, aynı tabana hitap etmesi beklenen İyi Parti faktörünün elbette etkisi vardır. Ama aynı etkinin sadece Mersinʹ de kendini gösterip, başka illerde neden ortaya çıkmadığı bile başlı başına sorgulanması gereken bir durum değil mi? Türkiye genelinde MHP kütlesinden tek taşı oynatamamış İyi Parti, nasıl olup ta, MHPʹ nin Büyükşehir Belediyesine de sahip olduğu üstelik yıllardır kalesi gördüğü Mersin gibi bir ilde girdiği ilk seçimde MHPʹ den daha fazla oy aldı? Almakla da kalmadı. Özellikle de İyi Partiye giden hayli yüksek sayıdaki seçmen kitlesi nedeniyle MHP, 2014ʹ te tüm partilere fark atarak Büyükşehir Belediye Başkanlığını elde ettiği Mersinʹ de bugün artık beşinci parti durumunda… O kadar ki, 13 Milletvekilliğinin dağıldığı bu son seçimde MHP son ana kadar bir ile iki Milletvekilliği arasında gidip geldi. Sonuçta CHPʹ nin 400 civarında oy ile dördüncü Milletvekilliğini kaybettiği, böylece MHPʹ nin ikinci Milletvekilliğini kıl payı aldığını biliyoruz… Elbette yerel seçimlerle genel seçimlerin iklimi, dinamikleri çok farklı… Ama 2014 yerel seçimleri bir yana, MHP baraj altı kaldığı 2002 seçimleri de dahil, Mersinʹ de bugüne kadar ister yerel, ister genel hiç yarışta karşılaşmadığı bir durumla karşı karşıya… Ve bu durumun ortaya koyduğu tablonun yerel seçimlere nasıl yansıyacağı bizim kadar MHP yönetiminin üzerinde kafa yorması gereken bir olgu… ** Mersin sonuçlarını değerlendirirken, MHP kadar olmasa da CHPʹ ye de değinmek gerekiyor. 1 Kasım 2015 seçimlerinde %30,5 oy alan CHP bu kez yaklaşık %27 (26,8) oy alabildi. Stratejik oy olarak adlandırdığımız, HDPʹnin baraj aşma kaygısıyla 1-2 puanlık bir kayma olduğunu görmek mümkün. Ancak HDPʹ nin %18ʹe yakın (%17,85) oy aldığı 7 Haziran 2015 seçimlerinde dahi CHP Mersinʹ de %29 oy almıştı. Demek ki, CHPʹ de HDPʹ ye giden oylarla da izah edilemeyecek %2ʹ lik bir kayıp var.* Bu kayba yol açan faktörlere gelince; Laik milliyetçiler ve ilk kez oy kullanan gençler-özellikle de genç kadınlar- kaynaklanan ve bu kez İyi Partiʹ ye giden bir kesimin sonuçları etkilemekte rol oynaması akla yakın bir olasılık… Ancak CHP Genel Merkezi başta olmak üzere, bu parti adına strateji üretenlerin göz ardı etmemesi gereken olgu hem de çarpıcı biçimde bir kez daha ortaya çıkmış görünüyor. Bu yılın ilk ayında henüz seçimler gündeme gelmemişken, 2019 yerel seçimleri için birbiri peşi sıra sahaya inmeye başlayan CHPʹ li adaylara dikkat çekmiş, kendilerini aday görenlerin ˮanayasa referandumunda Mersin özelinde ortaya çıkan %64ʹü partilerinin sanıp, çantada keklik Büyükşehir rüyalarınaˮ dalmamaları gerektiği yönünde uyarmıştım. 24 Haziran sonuçları CHP açısından o uyarıların ne kadar yerinde olduğunu göstermesi açısından da ders niteliğinde… Umarım gerekli dersler çıkarılır ve Büyükşehir Belediye seçimlerinin mevcut seçmenle değil, çok daha geniş kitle desteğiyle kazanılabileceği ve o destekler sağlansa bile işlerin sanılandan da zor olduğu ˮatı alan Üsküdarʹ ı geçmedenˮ anlaşılır… * Mersin özelinde Partilerin son 5 yıllık oy oranları:   AKP CHP HDP MHP İYİ P 2014 (yerel) 28 28,3 9,6 32   2015 (7.6) 25,88 28,95 17,85 24,81   2015 (1.11) 31 30,5 15 21,4   2018 MV 28,6 26,8 16,94 12,76 13,56 2018 MV oy (bin) 325 304 192,5 145 154    Abdullah Ayan