Mersin Metro ihalesi tamam gibi, finansman bulunursa!.. Abdullah Ayan yazdı

2003' ten beri Mersinin bitmeyen şarkısıdır metro.. Ciddi anlamda gündeme gelmesi ise 2014' te Kocamaz' ın BŞ seçimlerini kazanmasıyla başlar. Daha ortada merkezi idarenin uygun bulup onayladığı bir taşıma sistemi yokken Monoray peşinde önce Almanya' lara ardından Japonya hatta Çin' lere kadar onlarca kişiden oluşan kafilelerle tetkik gezileri düzenlendi. Günün sonunda ise Ulaştırma Bakanlığı 'havaray, monoray sevdasından vazgeçin' anlamına gelen ve büyük kısmı hemzemin (yer üstü) bir bölümü de yer altından gidecek sisteme onay verdi. 2019 yerel seçimleri sonunda Kocamaz gitti, yeni Mersin BŞ başkanı Seçer koltuğa oturdu ve kendi ifadesiyle hafif raylı sistem projesini kucağında buldu.. Güzergah kısaltılır ve yer altına alınır ama ÇED dosyası bile büyük bölümü hemzemin geçişe göre hazırlanmış projeden vazgeçilmez.. Seçer daha tebrik ziyaretleri sürerken 2019 Haziranında katıldığı etkinliklerde ' metro müjdesini' verir ve takvim verir: "2020 ilk çeyreğinde bunun adımını atmak istiyoruz" Gerçekten de 31.12.2019 günü Kamu İhale Platformunda Mersin BŞ Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığının "demir yolu yaptırılacaktır" ilanı yer alır.. Gelin görün ki, evdeki hesabın çarşıya uymadığı, 27.2.2020 günü yapılacağı duyurulan ihalenin Kamu İhale Kurumu' na yapılan şikayet üzerine  26.2.2020 günü iptal edilmesiyle ortaya çıkar.. Ağır aksak ilerletilmeye çalışılan süreç; itirazlar, şikayetler hatta covid-19 salgınıyla akamete uğrar ama ölmez.. 28 Ağustos 2020' de yeni ihale ilanı yayınlanır. Ancak pek dikkatleri çekmeyen bir farkla.. İlk ihalede metro yapımı yanında araçlar da yer alırken, bu kez araçlar kapsam dışına alınıp sadece yapım işi için teklifler istenecektir.. 9 Ekim 2020 günü yapılan ilk elemede çeşitli şirketlerin oluşturduğu 13 grup teklif mektubu sunar. 4 Aralık 2020' de İdare katılımcıları değerlendirir ve yeterli bulduğu 9 grubu (iş ortaklığı) 29 Ocak 2021 günü yapılacak son aşama için davet eder.. Bu arada sürpriz bir gelişme yaşanır. 13 iş ortaklığı arasında yer alan ancak yeterlilik barajını geçemeyen gruplardan biri Kamu İhale Kurumuna başvurur.. İtirazı yerinde gören KİK kararı üzerine ihale 18 Şubat 2021 gününe ertelenir. Dünyanın ilgisini üzerine çektiği iddia edilen ve 13 grubun yeterlilik için yarıştığı ihalede iş son teklifleri almaya geldiğinde gerçekten ilginç bir tablo çıkar ortaya.. Komisyonun önüne gelen 4 zarftan ikisinde idareye teşekkür mektubu vardır.. Geriye kalan iki tekliften birinde Dillingham Const.+Kiska iş ortaklığının 2 milyar 855 milyon TL' lik teklifi vardır ama verilmesi gereken teminatın eksik olduğu görülür ve grup devre dışı kalır. Geriye Yapı Merkezi+Doğuş inşaat ikilisinin oluşturduğu ortaklığın 3 milyar 758 milyon TL' lik tek teklifi kalır. Ve ihale bir kez daha iptal edilir.. İptal kararı ardından yeni ihale ilanı yayınlanır.. İlana göre, 28 Nisan 2021 günü daha önce ön yeterlilik almış olan 13 firma arasından idarenin belirlediği kriterlere göre sıralanarak listeye alınan 8 aday teklif vermeye davet edilecektir.. Daha önceki ihaleleri yerel televizyonlardan ve kendi sosyal medya hesaplarından canlı yayınlanmasını sağlayan Mersin BŞ Belediyesi ihale saati geldiğinde şeffaflık bir yana sessizliğe bürünür.. Sonuç derseniz? Yeterli görülen 8 firmanın dördü icabet eder davete.. Biri teşekkür edip çekilir, geriye kalan üç teklifin biri Erdoğan döneminin yükselen yıldızı Mehmet Cengiz' in inşaat şirketine ait 4 milyar 122 milyon TL' lik tekliftir. Önceki ihalede yetersiz teminat gerekçesiyle elenen Dillingham Const.+Kiska iş ortaklığı bu kez işi sağlam tuttuğu ama teklifini önceki ihaleye oranla 18 arttırıp 3 milyar 379 milyon TL' ye çıkardığı görülüyor..(Unutulmamalı ilk teklifin verildiği 18.2.2021 günü dolar kuru yaklaşık 7 TL iken 28.4.2021 günü 8,3 TL.. Bu nedenle grubun dolar bazlı ilk teklifi ile son teklifi 407 milyon dolar ile aynı) Yapı Merkezi- Doğuş grubu ise önceki ihaleye yakın 3 milyar 810 milyon TL' lik* teklifle geriye düşer.. Gelelim herkesin merak ettiği soruya.. Tüm gelişmeler ışığında Mersin' in metro hayali gerçekleşecek mi? Sorunun yanıtı ihale şartnamesinde de yer alan finansman konusuna daha doğru ifadeyle sorununa bağlı.. Şöyle deniyor ilanda: " İhale konusu işin finansmanı kredi kullanılması yolu ile sağlanacaktır. İstekliler yapım teklifi ile birlikte, kredi tekliflerini de sunmak zorundadırlar. İdare; en uygun yapım teklifini veren yüklenicinin kredi tekliflerini inceleyecek, piyasa şartlarına göre uygun görmesi halinde yüklenicinin teklif ettiği krediyi kullanabilecektir. Ancak İdare, daha uygun şartlarda kredi temin etmesi durumunda, yüklenicinin teklif ettiği krediyi kullanmama veya öz kaynak kullanarak işi yaptırma hakkına sahiptir." Mersin BŞ Belediyesinin böylesi bir projeyi öz kaynakla karşılayamayacağını hepimiz biliyoruz. Bu durumda üstlenicinin krediyi nereden, hangi şartlar ve faiz oranlarıyla bulacağı önem kazanıyor.. Son dönemde Hazine' nin garanti vermek bir yana yerel yönetimlerin kendi olanaklarıyla bulduğu kredilere bile onay vermediği sır değil.. Bir başka önemli gelişme ise yargı cephesinde yaşanmakta.. Son günlerde Bursa ve Kocaeli belediyelerinin sürmekte olan raylı sistem yapım işleri Ankara İdare Mahkemeleri ve Danıştay tarafından birbiri ardına iptal edildi.. Başlamış projeler gelen iptallerle kaos sürüklenmekte..  Mersin' de ne mi olur? Bekleyip göreceğiz.. *   18.2.2021 28.4.2021 DİLLİNGHAM-KİSKA 2.855.400 TL (408 mil. ) 3.379.405 (407 mil. ) YAPI MERKEZİ-DOĞUŞ 3.758.620 TL (537 mil. ) 3.810.000 (459 mil. ) CENGİZ İNŞAAT - 4.122.195 (497 mil. )   Abdullah Ayan