14 Mayıs seçim sonuçları ne anlatıyor? Abdullah Ayan yazdı

Eskiden yerel, genel her seçim sonrası oturur çıkan sonuçları veriler ışığında en küçük detayına kadar değerlendirirdim. O kadar ki, Mersin özelinde ilçe ilçe masaya yatırır, sandıktan yansıyan tablo ışığında seçmenin verdiği mesajları anlamaya ve okura iletmeye çalışırdım.. Artık içimden gelmiyor bu tür analizleri yapmak… Özellikle de bunca manipülasyonun döndüğü, çoğu akla yakın iddianın havada uçuştuğu bir seçim sonrası analiz yapmak gerçekten zül geliyor insana… Yine de ve en azından tarihe not düşmek, ileride bu dönemi ele alacak olanlara, karınca kararınca katkı yapma adına, dayatıldığına adım gibi emin olduğum fotoğraf çerçevesinde gördüklerimi dilimin döndüğünce anlatmaya çalışayım: Kazananlar kaybedenler üzerinden oy oranlarına bakacak olursak, her türlü algıya karşın 2018’ e göre 14 Mayıs 2023 seçimlerinin üç kaybedeni var: AK Parti, MHP ve HDP yerine ikame edilen Yeşil Sol Parti… YSP’ yi kayıp, kazanç anlamında farklı bir yere koymak gerekiyor: Yeşil Sol Parti 2018’ de tüm sol dinamiklerle girdiği seçimde yüzde 11,70 oy almıştı, bu kez tek başına 8,83 almış, buna TİP’ in 1,73’ ünü de eklersek 10,56 ediyor. Bunca siyasi dayatma ve operasyona karşı yaklaşık bir puanlık kayıp, kayıp olarak görülür mü, farklı bir tartışma konusu… Milletvekili dağılımına baktığımızda da benzer şeyler söylemek mümkün: 2018’ de 67 olan koltuk sayısı bu kez 65.. Buna TİP’ in aldığı 4 milletvekilliğini de eklersek ‘kayıp’ yerine ‘kazançtan’ bile söz edilebilir. MHP’ nin 2018’ de yüzde 11 olan oy oranı 2023’ te yüzde 10 olarak gerçekleşti.. Oylarda 1 puanlık düşüş olsa da, Milletvekili sayıları bakımından 2018’ de 49 olan koltuk sayısını 50’ye çıkarmış olması bu cephede de büyük bir değişiklik olmadığını gösteriyor… Ancak kamuoyu anketlerinin de körüklediği beklenti üzerinden MHP’ nin yüzde 7’ lere gerileyeceği ve son seçime kadar yüzde 10 olarak belirlenen ülke barajının bu nedenle 7’ ye çekildiği gibi iddiaların aksine MHP yüzde 10 oranına ulaşınca sonucu başarı olarak lanse etme girişimlerine tanık oluyoruz… Algı yaratma ve kaybı kazanç olarak kamuoyuna yansıtma bakımından en başarılı parti ise tartışmasız AK Parti… 2018’ de yüzde 42 olan oranın yüzde 35’ lere gerilemesine ve 7 puan düşmesine karşı bunu ‘zafer’ olarak sunmak gerçekten maharet ister ve neredeyse devletin tüm aygıtları yanında medyanın tamamını kontrol eden AK Parti algı yönetmenin de hakkını veriyor… Oysa 2002’ de aldığı yüzde 34’ ün ardından en düşük oyu alan ve neredeyse 2002’ de çıktığı noktaya dönen bir tablo var karşımızda… Daha da önemlisi Milletvekili sayılarında görülen erime… 2018’ de 295 olan Milletvekilliği alan AK Parti 2023’ te 268 Milletvekilliği kazanıyor… HÜDAPAR’ ın 3 ve DSP’ ye sunulan 1 milletvekilliğini saymazsak koltuk sayısı 264’ e geriliyor ve bu 2018’ de tek başına TBMM çoğunluğunu elde etmeye sadece 5 koltuk kalan AK Parti’ deki erimeyi daha iyi yansıtıyor… 2018-2023 arası iktidar dönemini sıkıştığı vakit MHP desteğiyle sürdüren AK Parti artık Meclis çoğunluğu açısından çok daha zor durumda… İktidar olma iddiasındaki Millet İttifakı partilerine gelince: İyi Parti 2018’ de neredeyse bugün de aynı noktaya dönmüş bulunuyor.. 2018’ de yüzde 9,96 olan oran 2023’ te 9,69 olurken 2018’ de 49 olan Milletvekili sayısı yine 49… Bir ara neredeyse tüm kamuoyu anketlerinde yüzde 20’ lere yaklaşan ve merkez sağın merkezi olmaya aday parti sadece oy oranları bakımından değil, söylem olarak ta milliyetçi çizgiye yaklaşmış durumda… CHP cephesinde ise aslında yeni bir şey yok… 2018’ de yüzde 22,6 olan oy yüzde 25,33’ e çıksa da, CHP listelerinde yer alan Saadet, Gelecek ve Deva’ nın oy oranlarının bu yüzde 25’ e ne kadar yansıdığını ölçmek bir yana tahmin etmek bile bugün için hayli zor… 3 puan yükseliş az gibi görünüyor ama Milletvekili sayıları bakımından daha ilginç: 2018’ de 146 olan Milletvekili sayısı bu kez 169’ a çıkmış durumda… CHP listesinde yer alan Saadet, Deva ve Gelecek partili MV kendi partilerine dönecek olsa da AK Parti’ nin kendi açısından ‘zafer’ üretmekle kalmayıp ana rakibinin ‘hezimete uğradığı’ algısı doğru değil… Evet, CHP liderliğindeki Millet İttifakı Meclis çoğunluğunu en azından YSP desteğiyle elde etmek, hatta Parlamenter sisteme dönüş için gerekli adımları atmak istiyordu ama o beklenti şimdilik hayal… Bu seçimin bir de Mersin boyutu var… Fırsat bulursam o yönüyle de ele alacağım… Abdullah Ayan