Mersin’ e Sanayi Odası…Abdullah Ayan yazdı

Yıllardır girişimci dostlarla sohbet ederken sıkça Mersin’ e Sanayi Odası’ nın olası etkilerini tartışırız. Bana kalırsa sadece sanayiciler değil, lojistik ağırlıklı Taşımacılığın da Odası olmalı ve MTSO çatısı altında çözülmesi bir yana, yeterince dillendirilmeyen sorunlar ülke gündemine taşınarak, bilgilenme konusunda yetersiz kalan kamu otoritesine de yardımcı olunmalı. Mersin bu alanda çok özel bir kent… Örneğin Türkiye’deki iki Deniz Ticaret Odasına sahip ama Türkiye kara nakliyeciliğinin tartışılmaz en önemli üssü olmasına rağmen bu alanda yeterince temsil gücü olan bir çatı örgütüne sahip değil. Elbette UND gibi ülke çapında örgütlerin İstanbul dışındaki en önemli bileşenleri Mersin’ de ama bu potansiyel, yeterince temsil ediliyor mu derseniz, hayır… Eğer Mersin’ de Deniz Ticaret Odası kurulabildiyse en kısa zamanda lojistik ihtisas Odasına da sahip olmalı ve devasa sorunlara sahip, üstelik Türkiye’ yi 2023′ te 1,3 trilyon dolarlık dış ticarete ulaştıracak, en önemli sektörlerden TAŞIMACILIK AĞIRLIKLI LOJİSTİK KURULUŞLARI BİR AN ÖNCE MTSO DIŞINDA TIPKI DENİZ TİCARET ODASI GİBİ BİR ÇATI ÖRGÜTE, KENDİ ODALARINA KAVUŞMALIDIR. Bu tespiti yaptıktan sonra gelelim Mersin’ de Sanayi Odası kurulması konusuna… Yıllardır, bazen sıcak gündemin en önemli maddesi haline gelir ardından da küllenir giden genelde kapalı mahfillerde sıkça tartışılan mevzuu hatırlamama bir haber yol açtı. Habere göre Çerkezköy, Çorlu, Hayrabolu, Malkara ilçelerindeki Sanayiciler Tekirdağ Sanayi Odasını kurmak üzere harekete geçmiş. Gerekçeleri, Mersin Sanayicilerinin aşina olduğu türden. Sorunu rakamlarla ortaya koyuyorlar: Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı 3 bin üye var ama odaya kayıtlı sanayici sayısı 500. Çorlu’da da durum farklı değil; Odaya kayıtlı 5 bin üye içindeki sanayici sayısı 700… Tekirdağ merkezli Sanayi Odası kurmaya hazırlanan sektör temsilcileri haklı olarak bu matematiksel gerçek gereği Ticaret ve Sanayi Odalarında azınlıkta kaldıklarını ve yönetimlerde yeterince temsil edilmediklerini söylüyor. Yeni Oda kurulmasına öncülük edenlerden Çorlu OSB Başkanı “Kurulacak odanın sanayici beklentilerine yoğunlaşması ve çözüm odaklı çalışması sağlanacak” diyor ve altına imza atılacak asıl tespiti dile getiriyor: “Yer aldığımız Ticaret Sanayi Odalarında ekmekçi esnafının sorunlarından, otopark ücretlerine kadar her şey konuşuluyor ama Sanayicilerin problemleri farklı ve bunlar gündeme yeterince gelmiyor.” Peki, Oda kurmak kolay mı? Yasal prosedüre göre belli koşullar yerine geldiğinde evet ama fiiliyatta siyasi iradenin iki dudağına bakıyor bu işler. Yasal kural şu: TOBB kanununa göre bir ilde Sanayi Odası kurulması için 1000 sanayi kuruluşuna sahip olmak temel kriter… Türkiye’ de bugün 12 Sanayi Odası** var, Tekirdağ ilçelerini sanayicilerin talebi doğrultusunda aynı çatı altında birleştirirse sadece Çorlu ve Çerkezköy 1200 sanayicisiyle çatı örgütü gerekli sayıyla 13. Odaya kavuşacak. Mersin’ in durumu ne derseniz? Rakamlarla anlatayım: Bilim Teknoloji ve Sanayi Bakanlığının 2011 raporuna göre Mersin il genelinde 6 Ticaret Sanayi Odası var ve bunların kayıtlı üye sayısı şöyle: MTSO 20.684, Tarsus TSO 3.142, Erdemli 1.649, Silifke 1.499, Anamur 1.084, Mut 744 olmak üzere toplam 28.802… Bu sayı içindeki Sanayi Sicil Belgesine sahip sanayici sayısı yine 2010 kayıtlarına göre 1139…*** Kayıtlı sanayi işletmeleri göz önüne alındığında; %2’ ye yaklaşan payıyla (%1,81) Mersin için Sanayi Odası talebi fantezinin ötesinde anlam taşıyor. **** Üstelik Mersin ülkenin en büyük limanına, Serbest bölgesine sahip ve daha da önemlisi yıllardır bürokrasi çarkları ile MTSO rafları arasında gidip gelen Organize Sera ve Lojistik Organize Bölgeleri talebiyle inlemekte… Bilinen Serbest Bölgelerin ötesinde Nitelikli Bölgelerin de sıkça gündeme getirildiği günümüzde bu konuda en hazırlıklı ve istekli il Mersin ama bu konuda sektörlerin talebinin çatı kuruluşlarca ne ölçüde dile getirildiği tartışmalı. Büyükşehir Belediye sınırlarının il sınırlarına dönüşmekte olduğu bugünlerde Ticaret ve Sanayi Odaları da bu yeni yapılanmadan kaçınılmaz biçimde etkilenecek. Hazır iş bu aşamaya gelmişken Mersin yeniden ve daha ciddi olarak Tarsus’undan Anamur’una kadar tüm ilçelerini de kapsayacak bir Sanayi ve Lojistik Oda fikrini her platformda tartışmalı ve en doğrusuna sektörlerde faaliyet gösteren kuruluşlar karar vermeli diye düşünüyorum… Doğrunun ne olduğuna, odalardaki temsil edilme biçiminde nicelik yerine niteliğin sağlanacağı bir yöntemin nasıl olduğuna o parmağı taşın altında olanların vereceği karardan sonra yeniden ve hep birlikte bakarız. *Aralık 2012 tarihli makalem (https://abdullahayan.wordpress.com/2012/12/07/mersin-e-sanayi-odasi-fantezi-mi-gerekli-mi/) **Türkiye’ de gün itibariyle mevcut Sanayi Odaları: İstanbul, Ankara, Ege, Adana, Eskişehir, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Denizli, Balıkesir, Aydın, İSO-500 listesinde 9, ikinci 500 listesinde ise 8 Mersinli sanayi kuruluşu yer almakta.. ***2010’ da 1139 olan Sanayici sayısı 2022 sonu TOBB verilerine göre 1626 (kapasite raporuna sahip sanayici itibariyle) ve çalışan sayısı 54.421 **** Aynı Mersin sanayi kapasite raporu sahibi kuruluşlar ele alındığında 2022 itibariyle İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir, Konya, Kocaeli, G. Antep, Tekirdağ, Adana, Kayseri, Manisa, Denizli, Antalya ardından 14. Sıraya gerilemiş durumda..) Abdullah Ayan