Doğu Akdeniz’ deki yeni Konteyner Limanını Tosyalı grubu Erzin’ e yapıyor…

Mersin’ in varlık sebebi liman avantajını ve lojistik üstünlüğünü tartışılmaz biçimde güçlendirecek Ana Konteyner Limanı projesinin 2018’deki 11. Kalkınma Planı ile o güne kadar Mersin olarak öngörülen Hub Aktarma Limanının ‘Doğu Akdeniz’ tanımıyla son döneme kadar tam yeri bilinmese de Akdeniz’ in Doğu’ suna kaydırıldığı sır değil… Çukurova Havalimanının Ağustos 2024’ te açılacağı belli olunca, Adana’ nın yükselen tepkilerine karşı Temmuz 2024’ te Yumurtalık Ana Konteyner Limanı için 2 milyon m2 alanın Cumhurbaşkanlığınca tahsis edildiği duyuruldu… Açıklamayı yapan AKP’ nin aynı günlerde sözcüsü de olan Adana Milletvekili Ömer Çelik’ ti.. Aslında Yumurtalık Ana konteyner limanı ÇED süreci 15 Kasım 2022’ de başlamıştı. Ve o günden beri bir türlü yapılmayan Halkı Bilgilendirme Toplantısı Çelik’ in Adana’ lılara verdiği o müjde ardından 12 Temmuz 2024’ te gerçekleştirildi. Halkı Bilgilendirme Toplantısı usulen yapılsa da projenin akıbetiyle ilgili o günden beri yeni hiçbir gelişme olmadı… Yumurtalık gibi günde 2 milyon varil yükleme kapasiteli petrol platformunun yer aldığı bir sahada, buna komşu, 400 metre uzunluğa sahip konteyner gemilerinin yanaşacağı Hub Limanının en azından fiziki anlamda imkânsızlığı tartışılırken, 25 Kasım 2024 günü ‘Doğu Akdeniz’ e konteyner taşımacılığında Mersin limanını ikiye katlayacak yeni bir limanın ÇED sürecindeki en önemli aşamalardan Halkın Katılım Toplantısı (HKT) duyurusu yapıldı… Tosyalı grubuna ait Erzin Liman, Dolgu ve Dip Taraması projesiyle ilgili HKT 24 Aralık 2024 günü yapılacak. Böylece Ana konteyner limanı Mersin' e mi Yumurtalık'a mı yapılacak tartışmaları süredursun, Tosyalı Denizcilik ve Liman İşletmeciliği AŞ' nin Erzin Burnaz Mevkiinde inşa edeceği doğu Akdeniz' in en büyük limanı projesinde sona gelindi. İlk etapta yılda 2 milyon 350 bin konteynerin elleçlenmesi hedeflenen limanın özellikleri şöyle: -Dip tarama ile 20 metre derinlik sağlanacak (Mersin limanı en derin yeri 15,8 metre), -Liman tesisi genel toplamda 1,4 milyon m2 alana sahip olacak (Mersin limanı 1,24 milyon m2) -Limanda konteyner, genel kargo, kuru yük, dökme yük, roro gemileri, araçlar, tırlar, sıvı kimyasal ürünler ve akaryakıt terminalleri olarak birbirinden ayrılmış alanlarda yük elleçlemesi yapılacak -Limana 200 bin tonluk gemiler yanaşabilecek, - Konteyner taşımacılığının en hızlı büyüyen her geçen gün piyasadaki payını arttıran limancılık kolu olması nedeniyle konteyner terminali liman tesisindeki en büyük kapasiteye ve alana sahip olacak, - Konteyner gemilerine hizmet verecek terminalin yanaşma yüzeyleri olarak 2 adet basen içi rıhtım ve 1 adet iskele kullanılacak. Uzunluğu 630 m olacak iskelenin genişliği, 2 adet SSG vincinin (Ship to Shore Ganrty) aynı anda çalışabilmesi prensibine göre 74 m olarak tasarlanırken, iskelenin her iki yanaşma yüzeyi, 18 bin 500 konteyner taşıyabilen 200 bin tonluk gemilere hizmet verebilecek. -Aynı şekilde 200 bin tonluk akaryakıt gemilerinin yanaşması yanında 290.000 m³’lük stok alanı bir başka ifadeyle 250 bin ton benzin ya da akaryakıt depolama kapasitesine sahip olacak, Diğer bir yanaşma yüzeyi olarak kullanılacak basen içi rıhtım Batı ve Doğu Rıhtım ise 375’er m uzunluğunda yanaşma yüzeyine ve 3,45 m genişliğine sahip olarak tasarlandı. -Limanın inşa edileceği bölgedeki 1 milyon 261 bin 698 metrekare alan 13 Şubat 2061 tarihine kadar 49 yıllığına kiralanmış bulunuyor.. -Planlanan Liman, Dolgu ve Dip Taraması projesi; konumu itibarıyla, Adana ve Hatay`ın yanısıra, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Urfa, Diyarbakır, Erzurum ve diğer bütün Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi şehirlerinin doğal limanı olma potansiyeline sahip. Ayrıca; Kuzey Batı İran, Kuzey Irak gibi bölgelerin de Avrupa, Kuzey Afrika ve Amerika Kıtaları’na deniz yolu ile bağlantısında en kısa rotanın başlayacağı coğrafi konuma sahip.. ** Erzin’ e inşa edilecek konteyner eksenli büyük liman projesinin yasal süreçleri tamamlanırken TBMM aynı günlerde 20 milyar dolara mal olması ön görülen ve Akdeniz’i Irak üzerinden Basra Körfezine bağlayacak ‘Kalkınma Yolu’ koridoruyla eklentili demir ve karayolu yatırımlarını görüşmekte… Şurası açık; Tosyalı grubunun inşa edeceği liman, 20 milyar dolara mal olacak, Basra körfezinden başlayıp Irak’ ı kat ederek Ovaköy kapısından Türkiye’ ye giriş yapacak, Hassa üzerinden Doğu Akdeniz’e ulaşacak demiryolu ve otoyollardan oluşan Kalkınma Yolu adı verilen ve Çin’ in İpekyolu, Hindistan’ ın baharat yolu olarak tanımlanan küresel koridorlarına alternatif güzergâhın denize açılan en avantajlı limanı olacak. -Yapımı süren ve 2030’da tamamlanması ön görülen DÖRTYOL - HASSA OTOYOL VE DEMİRYOLU projesine entegre olacak bu liman sayesinde başta Gaziantep olmak üzere Irak’ a uzanan güzergah üzerinde yer alan tüm kentler açısından Mersin limanına göre 163 km daha kısa olup, Mersini var eden liman avantajı zaman içinde mevcut önemini kaybedecek… Yapımı süren 55 km demiryolu ve 25 km karayolu bağlantılı DÖRTYOL - HASSA OTOYOL VE DEMİRYOLU tamamlandığında Gaziantep’i Mersin limanı üzerinden dünyaya açan yolun 163 km kısalması bir yana, çok daha düşük maliyetli demiryolu taşımacılığı sayesinde Gaziantep’ten başlayarak tüm Güneydoğu ithalat ihracatı ve Irak transit taşımacılığı Mersin yerine bu güzergâha kayacak. Mersin’ i bugünlere getiren limanın güneydoğu ve başta Irak olmak üzere transit taşımacılıktaki avantajı kaybetmesi sonucu kentin uzun vadede ekonomik gelişimi ne olur? Ekonomide güç kaybeden Mersin’ i nasıl bir gelecek bekler? Soruların yanıtını zaman gösterecek… Abdullah Ayan