Önceki makalede, Pandemi ile başlayan ve ‘artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı’ dönemin, diğer alanlar yanında çalışma kültürünü dönüştürmekte olduğunu sahadan veriler eşliğinde örneklerle anlatmaya çalıştım… İstihdam iklimini bambaşka ortamlara taşıyacak dönüşüm son dönemde etkili olmaya başlayan ve hibrit olarak tanımlanacak çalışma yöntemiyle bundan böyle çok daha sık karşılaşacağımıza dair her gün yeni gelişmeler çıkıyor karşımıza… Örneğin Belçika bu hafta yasalaşan yeni düzenlemeyle haftalık çalışma süresini 5’ ten 4 güne indirdi.. Bununla da yetinilmedi… Uygulamayla bugüne kadar çalışanların mesai saatleri dışında da iş mesajlarına bakma zorunluluğuna son verilirken, mesaj ya da telefonlara yanıt verilmemesi durumunda bundan böyle işverenin cezalandırabilme yetkisi kaldırılıyor… Reform gerekçesinde "insanları ve şirketleri daha güçlü kılmanın” amaçlandığı ifade ediliyor ve her çalışanın bundan böyle istemesi halinde "esnek saatlerde çalışabilmesinin çocuklarıyla daha fazla zaman geçirmesi sağlanırken, bu sayede üretkenliğin artacağı ön görülüyor…” Belçika’ da hayata geçirilen uygulamanın sonuçlarını önümüzdeki günlerde hep birlikte görme şansımız olacak ama en azından hafta belli günleri iş yerine taşınmadan uzaktan çalışma yöntemiyle ilgili son veriler iş yaşamının verimlilik açısından oldukça önemli gelişmelere gebe olduğunu ortaya koymakta… Sabahları erkenden uyanıp hazırlanma, yoğun araç trafiğinin yarattığı stres ve yolculuğun yarattığı gerginlik… Evden çalışmanın en önemli yararlarından biri bu olumsuzlukları ortadan kaldırması… Global Workplace Analytics araştırmasına göre işe gidip gelme işlevinin ortadan kalkmasıyla uzaktan çalışma sayesinde yılda en az 75 saatlik tasarruf sağlanıyor… Üstelik bu kazanılan zaman sadece çalışanın hanesine yazılmıyor. Yine araştırma gösteriyor ki, bunun yarısı (yüzde 47) daha fazla iş yapma amacıyla değerlendiriliyor… İş veren ve çalışanların kazan-kazan olarak tanımlanacak verimlilik artışı bununla da sınırlı değil. Daha az aracın trafiğe çıkması; daha temiz çevre, daha az emisyon ve daha az sera gazı salınımı demek.. Global Workplace Analytics araştırmasının bir başka çarpıcı sonucu ise evden çalışma ile ortaya çıkmasından korkulan dikkat dağınıklığı hakkındaki veriler… İnsanlar, evde çalışmanın iş yerine oranla dikkat dağınıklığı yaratacağı gibisinden genel kanaate sahip olabilirler ama ankete katılanların yanıtları çok daha farklı bir gerçeği ortaya koyuyor… Ankete katılanlar ofiste çalışırken günde 78 dakika istenmeyen dikkat dağınıklığı veya farklı nedenlerden kaynaklı iş kesintisiyle karşılaştıklarını, evden çalışırken bu sürenin ortalama 43 dakikaya indiğini tahmin ediyor… Eylül 2021’ de Gallup tarafından benzer konuda yöneltilen soruya uzaktan çalışanların yüzde 29’ u evde ofisten daha az dikkat dağınıklığı yaşadığı yanıtını vermekte… İki kuruluşun son aylardaki araştırmaları evden çalışanların ‘kaytaracakları, daha az çalışacakları’ yönündeki inanışın da gerçeği yansıtmadığını ortaya koyuyor;  2021 uzaktan çalışma raporuna göre çalışanların yarısından fazlası (yüzde 55) evde ofisten daha çok çalıştıkların ifade ediyor… Karantinanın yoğun günlerinde de aynı sonuçlar saptanmıştı aslında: Mayıs 2020’de gerçekleştirilen ankete katılanların dörtte üçünden fazlası (yüzde 77) evden çalışırken ‘tamamen üretken’ olduklarını, ofiste çalışma ortamıyla karşılaştırıldığında daha fazlasını yaptıklarına inandıklarını söylüyordu… Uzaktan çalışmayla şirket kültürünün bozulacağına inananların oranı %33’ lerde kalırken %54 değişmeyeceğini, yüzde 12 ise aksine gelişeceğini düşünüyor.. Hibrit çalışma yöntemine evrilen ve beyaz yakalı olarak tanımlanan istihdamı önünde sonunda tümüyle değiştirecek sürecin üzerinde durulması gereken ekonomik boyutu da var… İşletme yöneticisini temelde sonuç ilgilendirir… Global Workplace Analytics, uzaktan çalışma istatistiklerini birleştirerek, ortalama bir işletmenin uzun vadede uzaktan çalışmaya geçmesi durumunda yapacağı tasarrufun miktarına dair tespitte bulundu… Buna göre her 100 çalışanı olan işletme yıllık 1 milyon 400 bin dolar (kişi başına 14 bin dolara tekabül ediyor) tasarruf sağlayabilir… Sadece işverenle de sınırlı değil yaratılacak tasarruf… Uzaktan çalışanlar, işe gidip gelme, yemek yeme, kıyafet, kuru temizleme ve benzer günlük harcamaların azalmasıyla ciddi anlamda para biriktirebiliyor… Global Workplace Analytics 2021 araştırmasının kendi adıma şaşırtıcı bulduğum yanlarından biri uzaktan çalışmayı tercih edenler arasında gerekirse maaş kesintisine razı olacakların sayısı… Ankete katılanların neredeyse yarısı (yüzde 46) uzaktan çalışma karşılığında gerekirse ücretlerinde yüzde 5’ lik düşüşü kabul edeceklerini ifade ederken, yüzde 40’ ı yüzde 10’ luk kesintiye, yüzde 37 ise daha da büyük kesintiye bile razı olacağını söylüyor… Teknolojik gelişmeleri akıl almaz biçimde hızlandıran ve hayatımızı değiştirip dönüştüren covid-19 virüsüyle tanıştığımız günlerde, ‘bundan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak’ cümlesini sıkça dillendirdiğimizde abarttığımızı düşünenlere yeni sürprizler hazırlıyor hayatın kendisi… Yaşayıp göreceğiz…