10 yıldır Çukurova Bölgesel Havalimanı hakkında o kadar çok yazıp çizdim ki, proje ete kemiğe bürünmeden kalem oynatma niyetinde değildim…   Son günlerde birbiri peşi sıra iki ayrı kuruluşun havalimanı şantiyesini tetkik gezileri sonrası yaptıkları açıklamalara bakınca süreci yeniden ve son gelişmeler ışığında ele almak farz oldu diye düşünüyorum..   Önce MESİAD ardından MTSO inşaatı yerinde görmeye gitti hem de birkaç gün arayla…   Neden bugün ve bu birbirinden rol kapma yarışının anlamı ne?   Sorularına yanıt aramanın gidişata etkisi ve yararı olacağına inanmıyorum, o nedenle konunun başta Mersin olmak üzere Çukurova bölgesini ilgilendiren yanlarına değinmeye çalışacağım..   Çukurova Havalimanı ile ilgili son ihalenin ardından Kasım 2020’ de kaleme aldığım son makale şöyle bitiyordu:   “Koçoğlu, Günbeton-Terminal Yapı ortaklığı derken bu kez Çerkezköy merkezli Yako Tekstil' in yer aldığı Favori İşletmecilik grubu iki dev grubun arasından sıyrılıp Çukurova Uluslararası Havalimanı üst yapısını 2,5 yılda tamamlayıp 25 yıl işletecek yeni aday olarak sahnede..   Burada soluklanıp sormak gerekiyor..   İhaleyi kazandığı açıklanan, asıl faaliyet alanı olan çorap üreticiliği olmasına karşın havacılık sektöründe tek deneyimi Somali Mogadişu Havaalanını işletmek olan Çerkezköy merkezli bir grup..   Bu grubun 2,5 yıl içinde Çukurova Havalimanını tamamlayıp hizmete alması mümkün mü?   KDV' yi de eklediğimizde Bankalardan 410 milyon doları aşkın krediyi alabilmesi için devlet adına her yıl için kaç milyon yolcu ve bu yolculara tekabül eden ne kadarlık bir döviz garantisi verilmiş olabilir?   Özellikle garanti verilip verilmediği, verildiyse uçsun uçmasın bu garantinin kaç yolcuya tekabül ettiği şimdilik bilinmiyor..   Umalım ve dileyelim ki, kabul edilebilir taahhütler verilmiş olsun ve Havalimanı ön görülen 2,5 yıl içinde tamamlanıp Cumhuriyetin 100. yılında sadece Çukurova' nın değil tüm iç ve dış bölgenin yük ve yolcu taşımacılığı konusunda uluslararası lojistik merkezi olarak hizmete açılır..   Binali Yıldırım, Lütfi Elvan, Feridun Bilgin, yeniden Binali Yıldırım, Ahmet Arslan, M. Cahit Turhan ve Adil Karaismailoğlu olmak üzere 7 Ulaştırma Bakanının önünde bulduğu yılan hikayesine dönen projenin artık kesintiye uğramadan tamamlanması gerekiyor..   En kritik soruyu soralım o halde; Havalimanı gerçekten vaat edilen sürede tamamlanır mı?   Dilek ve temenniler bir yana, gerçekler bu soruda gizli..   Sorunun yanıtı; şimdilik meçhul..”   O meçhul soruyla ilgili zaman içinde birkaç gelişme yaşandı..   Sözleşmenin imzalanmasını takiben 20 Aralık 2020’ de İstanbul merkezli, üç ortaklı 50 milyon sermayeli Favori Çukurova Havalimanı İşletmeciliği A.Ş. kuruldu..   13 Haziran 2021 günkü Resmi Gazetede yayınlanan teşvik belgeleri arasında Çukurova havalimanı yatırımı da yer alıyor ve projeye tanınacak vergi, gümrük vb muafiyetlerle ilgili bilgiler yer aldı..   O bilgiler sayesinde havalimanı biri 45 öbürü 60 metre genişliğinde 3650 metre uzunluğa sahip iki pistten oluşacağını, 43 milyon 770 bin dolarlık teçhizat, makine vb. ithalat yapılacağını ve yerli imalatın 2 milyar 305 milyon TL’ ye mal olacağının ön görüldüğünü anlıyoruz…   Teşvik belgesiyle ilgili işlemlerin sürdürüldüğü günlerde dolar kuru 8 TL olduğuna göre yerli imalat ve ithal edilecek malzemeden oluşan maliyet tablosuyla şirketin ihaleyi kazandığı 297 milyon Euro+KDV fiyatı arasında tutarlılık olduğu görülüyor…   25 Aralık 2020 günü yapılan yer teslimi ardından yıllardır sürünen projenin yeniden yüzdürülmeye çalışılmasıyla bir başka husus daha aydınlığa kavuşuyor..   Başlangıçta çevre ülkeleri de kapsayacak biçimde HUB limanı olarak düşünülen ve yıllık 30 milyon yolcuya hizmet vermesi ön görülen Çukurova Bölgesel Havalimanı projesi 10+5 olmak üzere toplam 15 milyon yolcu olarak revize edilmiş… (Bu konuda halen aydınlığa kavuşmayan oldukça önemli bir husus var: YİD yöntemiyle ihale edilen ÇBH için devletin verdiği yıllık yolcu sayıları… Verdikleri soru önergeleri yanıtlanmayan muhalif milletvekillerinin iddiasına göre yıllık 12 milyon yolcu garantisi söz konusu ama bu resmi ağızlardan onaylanmış bir bilgi değil..)   Tüm bunlar detay ama sade vatandaşın asıl merak ettiği “bu havalimanı ne zaman hizmete açılacak?” sorusuyla ilgili aydınlatacağına kafa karıştıran pek çok husus halen yanıtsız orta yerde duruyor…   Örneğin bu makale kaleme alınırken de Hazine Maliye Bakanlığı koltuğunu koruyan Lütfi Elvan 25 Ocak 2021 günü Mersin’ de yaptığı konuşmada “Altyapı yatırımları bitti, üstyapı ihalesi yapıldı. Yüklenici firma 2 hafta içerisinde çalışmalara başlayacak. 2022 yılı mart ayında Allah'ın izniyle Çukurova Havalimanı'nın açılışını hep birlikte gerçekleştireceğiz." Müjdesini veriyor…   Havalimanının açılışı için Mart 2022 tarihini konuyu yakından takip ettiğini söyleyen Bakan veriyor ancak aylar sonra Havalimanını otoyola bağlayacak olan yolun ağır aksak ilerlediği ve söylenen tarihe asla yetişmeyeceği çıkıyor ortaya…   O kadar ki, 10 Temmuz 2021 günü Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle, ÇBH karayolu ve raylı sistem güzergahları üzerinde yer alan bazı taşınmazlar ‘acil kamulaştırma’ kapsamına alınıyor…   Kamulaştırma sürecini hızlandıracak kararname yayınlanıyor ancak 2021 yatırım programında sözü edilen 16 km2 lik bağlantı yolu için ayrılan ödenek 10 milyon 940 bin TL…   Koca kentte hiç kimsenin aklına Hazine Maliye Bakanı oluncaya kadar son üç yıldır ödeneklerin görüşülüp kararlaştırıldığı Plan Bütçe komisyon başkanlığını yürüten Elvan’ a 313 milyon tutarındaki yolun bitirilmesi için 167 milyon para gerekirken, 2021 için ayrılan yaklaşık 11 milyon TL ile işin nasıl tamamlanacağı sorusunu sormak gelmiyor…   Elvan’ ın 25 Ocak 2021 günü açılış için verdiği ‘2022 Mart ayı” randevusunun gerçekleşemeyeceği, sadece bağlantı yoluyla da sınırlı değil…   Son olarak önce MESİAD ardından MTSO yetkililerine bilgi veren proje üstlenicisi Favori şirket patronu da “işi hızlandırıp, havalimanını zamanından önce 29 Ekim 2022’ de hizmete açmak istiyoruz” diyor ama ekliyor:   “En önemli sorun yol. Eğer buraya ulaşım sağlanamaz, yol yatırımı tamamlanmazsa bizim yatırımı tamamlamamız hiçbir işe yaramaz”   Kendi adıma itiraf edeyim son gelişmeler ışığında merak ettiğim iki çok önemli sorunun biri yanıtlandı, diğeri halen meçhul:   Biri Çukurova hizmete girdikten sonra Adana Şakirpaşa’ nın ne olacağı?   ÇBH üstlenicisi şirketin patronu bu soruyu tüm açıklığıyla “Şakirpaşa Havalimanı kapanacak ve bölgeye hizmet Çukurova Bölgesel Havalimanı üzerinden verilecek.” Şeklinde yanıtlıyor…   Diğer soru ise yolcu garantisi verilip verilmediği…   Kimisi yıllık 12 milyon diyor, kimine göre günlük 45 bin…   Yakındır o sorunun da yanıtı bir biçimde çıkar ortaya…   Abdullah Ayan