Yıllık yatırım programları devletin yürütme organı olarak tanımlanan hükümetlerin hazırlayıp TBMM' den geçirdikleri bütçelerin ışığında yürütülmekte olan projelere aktarılacak kaynakları gösterir. Yatırım programı aslında devletin uygun gördüğü projelerin hangisinin ne kadar önemsendiğinin de temel ölçütlerinden biridir. Biridir çünkü, o yıl için ön görülen ödenekle yıllar süren projelerin yapım süresi, hal ve gidişi, stratejik önemi aktarılacak kaynağa bağlıdır. Bu nedenledir ki, yatırım programlarında her projenin kaç paraya çıkacağı, o güne kadar harcanan meblağ ve o yıl için ön görülen iç ve dış kaynak tutarı yer alır.. Örneğin bir ilin yıllar süren kara veya demiryolu, havalimanı, deniz ulaşımı gibi önemli projelerinin yatırım programlarında yer alması elbette önemlidir. Ama bu önemin en ciddi ve elle tutulur göstergesi projelere o yıl için ayrılan kaynakların miktarıdır. Gelin o halde 2020 yatırım programından yola çıkarak iktidarın Mersin' in bekleyen projelerine nasıl baktığına, ön görülen ödenek tutarlarını temel alıp anlamaya çalışalım.. Mersin' de yaşayan herkes için Çukurova Havalimanı sadece tamamlanması sabırsızlıkla beklenen bir yatırımdan ibaret değildir. İktidara mensup siyasetçilerin sekiz yıldır sürekli verdikleri ve durmadan öteledikleri artık sembolik anlamda prestij projesidir. Siyaseten de Mersin seçmeninin AK Parti iktidarına bakışını etkileyecek önemdedir. Böylesine ağırlığı olan ve siyaseten de iktidarı, iktidara mensup temsilcilerin halka vaatlerini, söylemlerini etkileyecek, gerektiğinde belirleyecek projeye 2020 yatırım programında ayrılan kaynak ne kadardır dersiniz? 38 milyon 189 bin TL.. 2015' ten itibaren yatırım programlarında yer alan ve 2023' te tamamlanması ön görülen (yatırım programında başlangıç ve bitiş tarihleri 2015-2023 olarak gösterildiği için aynı takvimi esas aldım. Aslında Çukurova havalimanı,her yıl yayınlanan yatırım programlarında bitim tarihinin bir yıl sarkması gibi özelliğe de sahip. Örneğin 2018 yatırım programında 2021' de bitirilmesi öngörülürken 2019' da 2022 ve 2020 programında proje bitim tarihi 2023 olarak gösteriliyor) 406 milyon 462 bin lira tutarındaki alt yapı tesisleri için bugüne kadar 259 milyon 93 bin lira harcandığı vurgulanırken 2020' de projeye 38 milyon 189 bin lira daha ayrıldığını görüyoruz. 2019' da da farklı değildi. Proje için 2019 yatırım programına 42 milyon 10 bin TL koyulmuştu.. Peki bu ödenek ne anlama geliyor? Anlamı açık ama yıllık program çok daha iyi özetliyor durumu: 2019 programında 2015-2022 yapım ve bitim tarihleri, bu yıl 2015-2023 olarak revize edildiğine ve kısıtlı kaynak koyulduğuna göre şimdiden bir yıllık gecikme söz konusu.. Ulaştırma Alt Yapı Bakanlığının yaptığı dağılıma göre örneğin Rize Havalimanına 2019' da 325 milyon lira ayrılırken 2020' de ön görülen yatırım tutarı 235 milyon 998 bin lira.. Son iki yılda Rize havalimanı apron, pist ve terminal bina yapımı için toplam 560 milyon TL ayrılırken Çukurova havalimanı  için 2019' da 42 milyon 10 bin ve 2020' de 38 milyon 189 bin TL olmak üzere son iki yıl toplamında 80 milyon 199 bin lira…* Bu kaynak aktarımıyla Çukurova Havalimanının alt yapısı tam olarak ne zaman tamamlanır? Rize havalimanı üst yapısını yani terminal binasının yapımını üstlenen devlet neden iş Mersin' e gelince alt yapıyla yetinip üst yapı için YİD yöntemiyle üstlenici arayışına girer? Ekonomik kriz, kaynak yetersizliği, finansman güçlüğü gibi gerekçeleri istediğiniz kadar sıralayın.. Bakın çıplak gerçek neyi gösteriyor: Rize' nin 2019 yılı genelinde merkezi idareye aktardığı vergi vs. tutarı 1 milyar 441 milyon 423 bin lira iken Mersin' in aktardığı 15 milyar 440 milyon 884 bin TL..** 334 bin nüfuslu Rize ile 1 milyon 840 bin nüfuslu Mersin' e iktidarın havalimanları üzerinden bakışını özetleyen tablo bu.. Derdim Rize' ye neden yatırım yapıldığı değil.. Sonuçta iktidarın elbette tercihleri olacaktır. Ama Rize' ye kepçeyle verilen neden sıra Mersin' e gelince esirgeniyor.. Gözü olanın  gözü çıksın da elinizi vicdanınıza koyup yanıt verin, bu işte bir terslik yok mu? Sadece havalimanı yatırımında mı sorun?  Bu yıl aslında Mersin il olarak Akkuyu nükleer santral özelinde devletten aktarılan kaynağa boğulacak gibi duruyor.. 2020 yatırım programında Akkuyu eksenli hangi yatırımların ön görüldüğünü ve öncelikleri de bir sonraki makalede ele alayım… *   2018 ödenek 2019 2020 2020 itib. proje tutarı 2019 sonu aktarıl.toplam Çukurova (alt yapı) 72.500 42.010 38.189    406.462 259.093 Rize-Artvin 66.510 325.000 235.198 2.330.500 639.694 Bayburt-G.Hane 11.000 17.001 70.000 420.042   58.306 Tokat 18.500 37.000 52.125 287.278 214.836 Not: Çukurova dışında kalan havalimanları projeleri (alt ve üst yapı) devletçe karşılanmakta. Çukurova' da alt yapıyı devlet üstlenirken üst yapı için YİD modeli seçilmiştir. ** Mersin ve Rize 2019 sonu nüfus, 2019 yıl geneli merkezi idareye aktarılan vergi vs.   nüfus 2019 yılı Merkezi idar.aktarılan tahsilat Mersin 1.840.000 15.440.884.000 Rize 343.000   1.441.423.000