Berdan havzasında 18406 hektar verimli tarım arazisine hayat verip arpa buğday yerine katma değeri yüksek meyve üretimini sağlayacak Pamukluk sulama projesine 2009' da başlanıyor...
2009' da yatırımın tahmini tutarı 324 milyon..
-Ödenek tahsisinin başladığı 2009'da yatırım maliyeti 342 milyon TL’ ye çıkıyor. (o günlerdeki ortalama dolar kuruyla 245 milyon dolar olarak hesaplamak mümkün)
-2010 yatırım programında 2015'te tamamlanması öngörülen projenin hesaplanan maliyeti 342 milyon TL (2,32 TL ortalama kurla 147 milyon dolar harcanan para ise 44 milyon TL (19 milyon dolar) Bir başka ifadeyle proje tutarı ile aktarılan ödenek göz önüne alındığında o yıl itibariyle tamamlanma oranı %12...
Proje tamamlanma süresi aynı yıl 2015 yerine 2018 olarak revize ediliyor...
2018'de hizmete giriyor mu? Ne gezer?
-Bitirilmesi bir yana aktarılan kaynaklardan yola çıkarak biteceği henüz yolun yarısına gelinmediği görülüyor ve tamamlanma süresi bu kez 2022' ye çekiliyor.
Sonraki yıllara bakıldığında o gün proje tutarı 575 milyon TL olarak hesaplanan yatırıma o yıla kadar yapılan 281 milyon TL kümülatif harcama tutarıyla en iyi performansın yakalandığı nereden bilinebilirdi ki?
-2019’ da tamamlanma tarihi olarak hedeflenen 2022' ye geldiğimizde yatırımın durumu şöyle:
Proje tutarı 890 milyon TL' ye çıkıyor yapılan kümülatif harcama ise 420 milyon TL bir başka ifadeyle aslında o yıl tamamlanması ön görülen yatırımın harcama rakamlarına göre %47' si sarf edilmiş..
2022' de Projenin tamamlanma süresi bir kez daha revize edilip yeni tarih 2025 olarak belirleniyor…
2023' te projeye yıllık yatırım programında ayrılan ödenek 3 milyon TL bir başka ifadeyle yaklaşık 125 bin dolar) Evet yanlış okumadınız! Aslında koyulan paranın proje rafa kalkmasın amaçlı sembolik anlamda görülmesi gerektiğini belirtmeliyim..
Yatırıma harcanacak ödenek böyle olunca projenin bitim tarihi de 2025’ ten bu kez 2027’ ye öteleniyor...
2024' te ayrılan ödenek derseniz, 2023’ ten cimri davranmış karar vericiler…
2023’ teki 3 milyon bu kez 2 milyon TL’ ye (bir başka ifadeyle yaklaşık 60 bin dolar) çekilmiş ve doğaldır projenin yeni bitim tarihi 2028…
2025' e geldiğimizde projenin belirlenen güncel tutarı 6 milyar 352 milyon TL (tahmini dolar kuru 40 TL olarak hesaplarsak 158 milyon dolar) 2025 itibariyle kümülatif harcama tutarı 2 milyar 560 milyon yaklaşık 64 milyon dolar)
Bu yıl yayınlanan yatırım programında tamamlanma tarihi 2028 olarak yeniden belirlenirken 2025 için ayrılan ödenek bu kez 2023 ve 2024' teki 3 ve 2 milyon TL gibi rakamlar yerine hayli ciddi olarak tanımlanabilecek biçimde 1 milyar TL' ye çıkarılıyor...
1 milyar dediğiniz artık 25 milyon dolar...
Proje 2028' de tamamlanır mı?
Geçmiş performans geleceği de yansıtıyorsa hayli zor...
Zor çünkü 2009’ da 324 milyon TL’ ye çıkacağı hesaplanan projenin 2025 itibariyle tutarı 6 milyar 352 milyon TL’ ye ulaşmış…
Peki kümülatif olarak bugüne kadar yapılan harcama tutarı ne kadar?
2 milyar 560 milyon…
Bir başka ifadeyle yatırımın gerçekleşme oranı yüzde 40…
Yatırım tercihlerinin yerel öncelikler yerine Ankara’ dan belirlendiği Türkiye’ deki anlayışı yansıtması bakımından aşağıdaki örnek çok şey anlatacaktır sanırım…
Erdemli-Silifke arasındaki mevcut bölünmüş yola (Çeşmeli-Kızkalesi-Taşucu otoyolu değil söz konusu ettiğim) sadece 2022’ de aktarılan ödenek 350 milyon 751 bin lira…
1985’ ten beri yapılıp bozulan, şehirlerarası amaçlı kullanılan yolun kaldırımlarla, geniş orta refüjlerle daraltıldığı, otoyol tamamlandığında önemini yitirecek projeye aktarılan para o yıl Pamukluk sulama projesine ayrılsa yatırım o yıl sonunda tümüyle topraklara bereket saçmaya başlayacak.. (Pamukluk 2022 hesaplanan proje tutarı 890 milyon.. O yıla kadar yapılan ödeme 420 milyon ve 2022 için ayrılan 120 milyona Erdemli-Silifke bölünmüş yol için tahsis edilen 350 milyonu eklediğimizde 910 milyon TL gibi bir rakam çıkıyor karşımıza… 40 yıla yaklaşan her yıl sürekli kaynak yutan yola bir yıl para aktarmazsanız çok ta şey değişmez hayatımızda…
Ama Pamukluk sulaması devreye alınsa bakın neler olacaktı:
2021' de Pamukluk barajının açılışında dönemin Tarım Bakanı Pakdemirli barajın bırakacağı sularla "Bu baraj yaklaşık 17 bin kişiye istihdam sağlayacak. Dekarda da en az 3 bin lira zirai gelir artışı sağlanacak” diyordu…
Bakanın 14 Ekim 2021 günü baraj açılışında dile getirdiği dekar başına 3 bin TL o günkü dolar kuruyla yaklaşık 9 lira (8,96)… Bir başka ifadeyle 3 bin lira 333 dolar ediyordu…
184 bin dekardan elde edilecek yıllık gelir ise yaklaşık 61 milyon dolar…
Hadi Pamukluk sulama yatırımı gereksiz dediniz…
Bölünmüş yola o yıl aktardığınız 350 milyonu Mezitli Devlet Hastanesi yapımına aktarsanız bir yıl içinde hastane tamamlanır (o yıl hesaplanan maliyet tutarı 287 milyon TL) elinizde de 63 milyon para artardı…
Ya Mersin merkezde kurulan Akdeniz, Toroslar, Mezitli ve son olarak bu yıl tamamlanacak Yenişehir hükümet konaklarına harcanan paralar…
Sadece 2025 yatırım programında 97 milyon 450 bin TL tahsis edilen bugüne kadar da 167 milyon 441 bin TL harcanan yaklaşık 265 milyon TL’ ye mal olacak Yenişehir Kaymakamlığı ile Akdeniz Kaymakamlığına aktarılan kaynakla da bitirilebilirdi Pamukluk sulama projesi…
Büyük çapta istihdam ve katma değer yaratıp refaha katkı yapacak proje yerine biz kıt kaynaklarımızı götürüp ya delikli havuzlara akıtıyor, ya da ‘itibardan tasarruf olmaz’ anlayışıyla en küçük bir ekonomik katkı yaratmayacak beton yapılara gömüyoruz…
Resmi verilerin anlattığı tablo bu…
Sözün anlamını yitirdiği yerde ne söylenebilir ki…