2009 yılında Mersin ve İzmir Çandarlı ile başlayan ve sonrasında Filyos' u da içine alarak ülkeye üç büyük Ana Konteyner Liman kazandırma hedefinin yıllık yatırım programlarında yer alma öyküsünü kronolojik biçimde ve her yıl yayınlanan program metinlerinden alıntılarla anlatmaya, yansıtmaya çalıştığım yazı dizisinin önceki bölümünü 2012 Ekim ayında yayınlanan 2013 yatırım programından alıntılarla noktalamıştım.
İktidarın Devlet adına resmileştirdiği yol haritasına göre 2008 yılında yapımı için harekete geçilen Mersin Konteyner Liman projesine duyulan heyecanın zaman içinde tavsamaya başladığı görülür.
2009' da ÇED dosyasının tamamlanır ve hemen ardından yapım sürecine geçilmesi beklenirken yıllar içinde projenin uyumaya bırakıldığı görülür. Bunu 2013 yılından sonra yayınlanan yıllık programlardan rahatlıkla izlemek mümkün.
Örneğin ÇED dosyası Mersin' den sonra tamamlanan Çandarlı limanında kamu kaynaklarıyla mendirek inşaatı hızla ilerlerken, Mersin' in her anlamda sıçraması anlamına gelecek projesi 2013 sonrasındaki tüm planlarda birbirinin tekrarı, basma kalıp ifadelerle yer almaya başlar.
2014 yılı yatırım programı 25 Ekim 2013 tarihli resmi gazetede yayınlanırken, Mersin' in de yer aldığı ve Filyos ile artık üç projeyi bulan Ana Konteyner Limanları programın iki ayrı yerinde şu ifadelerle yer alır:
"Artan ticaretin kesintisiz ve etkin bir şekilde akışını sağlayacak ve Türkiye’nin transit ülke konumuna gelmesini kolaylaştıracak büyük ölçekli ana limanların oluşturulmasına yönelik olarak Filyos Limanı ve Mersin Konteyner Limanlarına ilişkin teknik dokümanlar tamamlanmış, Filyos Limanında yapıma geçilmesi için çalışmalara başlanmıştır. Çandarlı Limanının ise kamu kaynaklarıyla gerçekleştirilen mendirek inşaatı işinin 2013 yılında tamamlanması beklenmektedir. Çandarlı Limanının diğer altyapı ve üstyapı işlerinin YİD modeliyle ihalesinin sonuçlandırılması öngörülmektedir.
Türkiye’nin ihracat hedefine ulaşabilmesini teminen, yapılan planlamalar doğrultusunda doğru yer, zaman ve ölçekte liman kapasiteleri hayata geçirilecek, limanların demiryolu ve karayolu bağlantıları tamamlanacaktır. Çandarlı Konteyner Limanı tamamlanacak, Mersin Konteyner Limanı ve Filyos Limanının yapımına başlanacaktır."
Programdaki ifadeler yoruma yer bırakmayacak kadar açık ama yine de altı çizilmesi gereken birkaç noktaya değinmekte yarar var..
Örneğin Çandarlı limanının mendirek inşaatı nerdeyse tamamlanmış, artık alt ve üst yapı işlerinin Yap İşlet Devret modeliyle yapılıp işletilmesi aşamasına gelinmiş.
Önceki yıllarda adı telaffuz edilmeyen Filyos' ta ise süreç mendirek yapım işinin başlamasına dayanmış..
Peki ya Mersin?
Sorunun cevabını bir yıl sonraki gelişmelere bakarak yanıtlamaya çalışayım..
1 Kasım 2014 günü resmi gazetenin mükerrer sayısında yayınlanan 2015 yatırım programı yeterince aydınlatıcı aslında..
Ana limanlar konusu şu ifadelerle yer alır program metninde:
"Artan ticaretin kesintisiz ve etkin bir şekilde akışını sağlayacak ve Türkiye’nin transit ülke konumuna gelmesini kolaylaştıracak büyük ölçekli ana limanların oluşturulmasına yönelik olarak Çandarlı Limanının mendirek inşaatı kamu kaynaklarıyla gerçekleştirilmiş olup, diğer altyapı ve üstyapı işlerinin YİD modeliyle ihalesinin sonuçlandırılması öngörülmektedir. Filyos Limanı Projesinde 2015 yılı itibarıyla yapıma geçilmesi planlanmış olup Mersin Konteyner Limanına ilişkin çalışmalar devam etmektedir."
Metin dikkatle okunup geçmiş yıllardaki programlarla da karşılaştırıldığında dikkatlerden kaçmayacak, kaçırılmayacak ayrıntı şudur: 5 yıl içinde Çandarlı mendirek yapımı tamamlanmış, Filyos için 2015'te inşaata başlanması öngörülmüştür. Mersin limanına gelince; 5 yıldır yazılıp duran 'çalışmalar sürmekte' cümlesinin ötesinde yeni hiçbir şey yoktur..
2015 böyledir de 2016 farklı mı?
12 Ekim 2015 tarihli resmi gazetede yayınlanan 2016 programı sorunun cevabını verecek en iyi kaynak..
Ve o programda ana konteyner limanlarıyla ilgili gelinen süreç şöyle anlatılır:
" (…)mendirek inşaatı kamu kaynaklarıyla gerçekleştirilmiş olan Çandarlı Limanının diğer altyapı ve üstyapı işlerinin YİD modeliyle yeniden ihalesine ilişkin çalışmalar sürdürülmektedir. Filyos Limanı Projesinde altyapı işlerine yönelik ihalenin sonuçlandırılarak yapıma geçilmesi planlanmış olup Mersin Konteyner Limanına ilişkin çalışmalar devam etmektedir."
Yıllardır tekrarlanan, son yıllarda artık kanıksamaya başladığımız 'kes yapıştır' yöntemiyle aynı ifadelerin sürekli yer almasından öte pek bir şey yoktur program metninde.
Özellikle de Mersin adına söylenecek tek cümleyle noktalayayım bu bölümü; "Garp cephesinde yeni bir şey yok"