3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-g maddesinde, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminin KDV den istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.
Hurda alımlarında bulunulan satıcının gelir vergisi/kurumlar vergisi veya katma değer vergisi mükellefi olması halinde, satıcı tarafından fatura düzenlenmesi, ancak satıcının vergiden muaf esnaf olması halinde tarafınızdan satıcı adına gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, satılan hurdalar veya hurda olarak alıp tamir ve bakımını gerçekleştirdikten sonra satılan ürünler için fatura düzenlemesi gerekmektedir.
Öte yandan; satın alınan ancak satılacak durumda olmadığından çöp olan hurdalar hakkında, Vergi Usul Kanununun 278 inci maddesi gereğince değeri düşen mallar kapsamında değerlendirilmek suretiyle, değer tespiti için Takdir Komisyonuna müracaat edilmesi ve komisyon kararı uyarınca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Hurda ticareti ile uğraşan firmalar uygulamada çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Vergi kaydı olmayan küçük çapta hurda toplayıcıları çeşitli nedenlerle gider pusulası imzalamak istememektedirler. Aynı şekilde sanayideki tamircilerde fatura vermekten kaçınmaktadırlar. Bu küçük işletmeler işlerini güçlükle yürütürken hurda malzemeleri için fatura düzenlemek istememeleri haklı gözükmektedir. Diğer taraftan şantiyelerden toplanan demir ve diğer metal hurdalar için de aynı durum geçerlidir.
Metal sektöründen örnek verecek olursak, faturasız ve belgesiz toplanan hurda demirler metal eriten hurda fabrikalarına bir şekilde satılmaktadır. Faturasız toplanan bu hurdaların alışında herhangi bir belge düzenlenmediği için metal eriten fabrikalara tesliminde muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgeler devreye girmektedir. Bu amaçla kurulan şirketler gerekli fatura ve irsaliye düzenlemesini yaparak şekil şartlarını yerine getirmektedirler. Elbette bir bedel karşılığında. Bu durum, ana hurda toplayıcı şirketleri risk altına sokmaktadır. Bu firmalar, stopajı yapılmış gider pusulası karşılığında hurdaları almak istemelerine rağmen karşı tarafın belgelendirmeye yanaşmaması nedeni ile değişik yollara başvurmaktadırlar. Hazineye gidecek para muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyen aracıların cebine girmektedir.
Diğer bir konu ise, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi 3065 sayılı Kanunun (17/4-g) maddesi gereğince KDV’den müstesnadır. Ancak, bu malların teslimi ile ilgili olarak aynı Kanunun (18/1) inci maddesine göre istisnadan vazgeçilmesi mümkündür.
İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminde, KDV genel uygulama tebliğinin (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümü kapsamındaki alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanır. Ancak, örneğin bir fabrikanın hurda tekstil ve ambalaj atığını 5/10 oranında KDV tevkifatıyla alan hurda toplayıcı firma, aldığı hurdayı tevkifatla satacak bir yer bulamadığı zaman anılan KDV kendisine bir yük olarak kalmaktadır.