“ Zihin başka şeylere kayınca, gözler görmez olur” Latin Sözü   Kriz ve fırsat yapışık kardeş gibidir. Büyük krizler, büyük görüşler yaratır. Dönüşümler ve fırsatlar sunar. Bugün kriz içindeyiz ve bunun nedenini birçok insan kapitalizmde arıyor. Kapitalizm günümüzde, akıllara pek de güzel şeyler çağrıştırmayan, duygusuzluk üreten, parayı yücelten bir sistemin adı olarak görülür. Servet arttırma, kar gütme hevesi günümüzde adeta açgözlülük olarak addedilir.   Ancak hayat devam ediyor ve de devam etmek zorunda. Tüm kusurları bir sistem üzerine yıkıp, ‘ben küstüm artık oynamıyorum’ diyemezsiniz. Hayattaki angajmanlarımız bizi bekliyor. En kısa ve basit anlatımıyla ‘fiyatların arz ve talebe göre belirlendiği özel mülkiyet sistemi’ kapitalizmi, insanlığın tüm sorunlarının ana sebebi görmek ne kadar doğru? Bu aralar kapitalizmi eleştirmek çok prim yapıyor. Ama bu sistemin onca aksayan yanlarına rağmen ‘sunduğu nimetlerden ve konfordan’ kim kolay kolay vazgeçer ki? Sonuçta, dünya insanlığının tamamına yakınından ‘Ferrarisi’ni satan bilge’ yaklaşımı bekleyemezsiniz. Yine kabullenmeliyiz ki insanlık, birçok açıdan zirve yapmış kazanımlarını bu sistemin rekabetçi, üreten, fırsat sunan, kışkırtan, ödüllendiren özelliklerine borçludur.   Hayat devam ettiğine göre, insanlık daha adil, daha yaşanabilir, doğayı ve diğer canlıları gözeten bir yol bulmalı ve bulacaktır da.  Öyleyse ‘kurtuluş’ o çok lanetlenen ve bizleri köleleştireceğini sandığımız teknolojide yatıyor olabilir mi? İlerleyen teknoloji kapitalizme kusursuzluk pelerini giydirebilir mi? Bu düşünce kimi bilim insanına göre mümkün. Ve hatta mümkünlüğün de ötesinde bir gerçek ve dayatan zorunluluk.   Kapitalizmi, teknoloji yardımı ile kusurlarından arındırıp, fırsat eşitliği sunmaya ve tabii ki bununla beraber insanı yine aynı teknoloji ile dizginlemeyi ve kontrol altına almayı da hedefleyen bir görüş bu. Çünkü insan kusurludur. Arz ve talep de kusurludur. Bu nedenle mal odaklı kapitalizmden teknoloji yardımı ile akıllı kapitalizme, entelektüel sermayeye geçiş yapmak gerekiyor.   Buhar gücünün keşfi ile başlayan, elektriğin icadı ile kanatlanıp güçlenen, bilgisayar ve ardından internet teknolojisi ile pik yapan kapitalizm, artık kesintisiz ve sonsuz internet ortamında yapay zekanın kontrolündeki büyük veri (big data) ile insan soyunu geri dönülmez mecralara taşımaya hazırlanıyor. Bilgisayar, telefon, tablet ve sunucu gibi tüm cihazlar arasında zaman ve mekan kısıtlaması olmadan veri paylaşımına olanak sağlayan, internet tabanlı veri depolama sistemi bulut teknolojisi, yapay zekaya bağlandığında, bilgi saklama, depolama zahmetine girmeden her şey kusursuz bilgi iletimi ile önünüze gelecek.   İnsan evrimini keşifler ve icatlardan bağımsız düşünemezsiniz. İnsan en çok doğadan etkilenir. Ardından yarattığı medeniyetin araçları onu, durmadan ileri taşır… İnsan bu güne değin kullanıma soktuğu ve fayda sağladığı hiçbir gelişmeyi terk etmemiş. Bundan böyle de  gelişme trendinin süreceğini kabul etmek durumundayız. Eskinin milattan öncesi ve milattan sonrası, şimdinin internet öncesi ve sonrası diye pekala adlandırılabilir. Yeryüzünde hiçbir kurum ya da ülke işlerini artık internetsiz götüremez.   İşte salgınlar ve de daha birçok korkuyla devreye hızla sokulmaya çalışılan bu dijital dönem, insanı sadece köleleştirdiğini düşünenler kadar, doğayı ve kendini sürekli kirleten ve türlü kötülüklere imza atan insanı, teknolojinin yardımıyla dizginlemenin kaçınılmaz bir yöntemi olarak da görülüyor. İnternetin hayatın tüm alanlarına girerek, ücretsiz, anlık, sonsuz bilgi akışı sağlaması, insanı kontrol altına aldığı kadar, ona oturduğu yerden birçok şeyi halletme kolaylığı da sağlayacak ve burada çift yönlü bir kazanım söz konusu olacak.   Yerleştirilmesi düşünülen bu sistemde kapitalizm de belli bir olgunluğa ulaşacak. Şimdiki kusurlu arz talep dengesinde müşteri, sunulan ürünün ( tüketim maddesi- hizmet- hukuk- sağlık- eğlence- tatil- eğitim vb..) kar marjını ve en ucuz fiyatın kimde olduğunu bilemediğinden, tüketici aleyhine sıkıntılar vardır.   Gelecek sistemde müşteri, arza sunulan tüm ürünler hakkında tam bilgiye sahip olacak, arza sunulan ürünü aracısız doğrudan ana üreticiden temin edecek. Aracı sınıfının ortadan kalkması, ürünlerde büyük ucuzluk getirecek. Şeffaflığın hakim olduğu bu sistemde mal kapitalizminden akıllı kapitalizme geçilecek. Aracı sınıf da uzmanlık, deneyim, liderlik, inovasyon, hayal gücü, bilgi, yaratıcılık gibi bilgisayarların yapamadığı alanlara kayarak, entelektüel sermayeye geçiş yapacak…   Görünen o ki şu an teknoloji karşıtlarının sesleri daha çok çıkıyor. Bunlar daha çok yaşlı ve eski dünyayı temsil eden, teknolojiye mesafeli insanlardan oluşuyor. Ancak hiç azımsanmayacak oranda bir insan kitlesi de buna destek veriyor.   Gelecek, mutlaka kötü olmak zorunda değil. Meseleye bir de olumlu pencereden bakmakta yarar var.