“Aradığını bilmeyen, bulduğunu anlamaz”
Ünlü, güçlü kişilerin adlarının geçtiği konular ilgi çeker. İnsanlar ister istemez daha çok kulak kabartır. Şöhretli insanların elinden çıktığı varsayılan bir eser, tanınmamış sıradan insanınkine göre daha değerli ve güzel bulunur. Bunu kanıtlayan örnekler vardır. Şair dostum; “ şiirimi kendi adımla paylaşıyorum pek ilgi görmüyor, aynı şiiri ünlü birinin adıyla veriyorum bu kez dikkat çekiyor, beğeni alıyor” diyor. İşte Elon Musk’ın adının geçtiği yazılar da buna benziyor biraz.
Elon Musk şu aralar dünyanın en zengin adamı konumunda. Bana göre Musk, sadece zengin olduğu için ilgi görmüyor. O aynı zamanda star ışıltısı olan, karizmatik bir insan. Görüntüsünün ve rahat sade davranışlarının da sıra dışı açıklamalarının da bunda epey payı olduğunu varsayıyorum. Elon Musk’ı diğer dünya zenginlerinden ayıran farklı şeyler var sanki. Ülkemize yakın duruyor, samimi davranıyor. Geçen yıllarda Türkiye ziyareti sırasında Anıtkabir’den attığı tweet hayli beğenilmişti. Ara ara cumhurbaşkanıyla telefon görüşmeleri veya bizim uyduların onun fırlatma şirketiyle yörüngeye oturtulması falan, hep ilişkileri sıcak tutan girişimlerdir.
Ayrıca Tesla’nın Türkiye temsilciliğinin geçen aylarda faaliyete geçmesi de buna bir örnektir. Fakat şüpheci yaklaşanlar da bize ‘ bayram değil seyran değil eniştem beni niye öptü’ sözünü hatırlatacaklardır. ‘Durup dururken gösterilen bu ilginin açık bir nedeni olmadığına göre, gizli bir nedeni vardır demek ki’ diyeceklerdir ki haksız da sayılmazlar hani. Zira Türk milletinin tarihten gelen travmatik hatıraları hala canlıdır. ‘Nasıl oldu da koskoca imparatorluk dağıldı? Osmanlı coğrafyasındaki petrol yatakları neden bir bir elden çıktı?’ gibi haklı sorular yönelteceklerdir.
Yüzyıl öncesinde petrol ne ise günümüzde de bor, toryum, lityum gibi madenler aynı değerdedir. Türkiye, dünyanın en zengin bor ve toryum rezervleri üzerinde bulunmaktadır ve bu madenler geleceğin teknolojilerinde vazgeçilmez ürünlerdir.
Elon Musk da faaliyette bulunduğu sektörler için nadir toprak elementleri denen bu elementlere ihtiyaç duymaktadır. Havacılıktan, uzay araştırmalarına, savunmadan, biyo tıbba kadar her sektör için elzemdir. Lityum, elektrikli araçlarda lityum bataryalar için ve de daha başka alanlarda şiddetle aranan ve doğada saf olarak bulunmayan bir elementtir. Ancak Türkiye ülkemizde bolca bulunan bor madeninden lityum üretmeyi başarmıştır. Bu amaçla Kayseri’de bir fabrika kurulmuştur. İkinci fabrika da Bandırma’da kurulacaktır.
Geçenlerde Musk’ın medyaya düşen “ bu işte çok para” demesi, Türkiye için bir fırsat olarak algılandı. Musk’ın sözleri Türkiye’de üretilen lityum elementini tekrar gündeme oturttu. Cumhurbaşkanı ile telefon görüşmeleri de Türkiye’deki yeni projelere işaret ediyor. Lityum elektrikli otomobillerin bataryalarında vazgeçilmez bir element. Musk o bakımdan lityumda büyük paralar olduğunu söylüyor.
Geçmişten gelen tecrübeler, Türkiye’nin artık madenlerini işleyerek, katma değer üreterek satmasını salık veriyor. Toprak cevheri olarak tonu 200-300 dolara giden madenler, işlendiğinde binlerce dolarlık ürünlere dönüşüyor. Lityum rafinerileri tarihte hiç olmadığı kadar revaçta. Tesla gibi elektrikli otomobil devleri ki bizim Togg da yakında yollara düşüyor. Hepsi birden lityuma muhtaç ve uzun vadeli maden arzı sıkıntısı doğmaması için şimdiden önlemler almak, yeni yatırımlar yapmak istiyorlar. Lityum alanında dünya çapında söz sahibi olabilecek Türkiye, Elon Musk için yatırım ve işbirliği yapılacak ülkelerin başında geliyor. Umalım da kazan- kazan ilkesine dayalı yatırımlarla ülkemiz bu alanda kazançlı çıksın.